در نگاه اول شاید یک سیتم متن‌باز برای ارگان خبری جذاب به نظر بیاد: هیچ‌کس مالک این سیستم نیست، همه در حال بهبود و توسعه سیستم هستند و هیچ هزینه‌ای برای استفاده از اون نباید پرداخت بشه.
در شبکه خبری الجزیره، افرادی که مسئولیت تصمیم گیری رو داشتند سالیان متمادی سیستم‌های متن‌باز رو انتخاب کرده‌اند. برای مثال الجزیره-انگلیس از اولین همکاران "مشارکت تکنولوژی خبرگزاری شوالیه-موزیلا"[1] بود. در طول زمان هرج‌ومرج مصر، بلاگ‌های مبتنی بر دروپال الجزیره ترافیک بیشتری از بخش اصلی خود وب‌سایت دریافت می‌کردند. و در طول سال گذشته، الجزیره وب‌سایت دروپالی الجزیره-بالکان رو راهاندازی کرد و در نظر دارد وب‌سایت الجزیره-ترکیه رو هم بر هیمن مبنی راهاندازی کند.
از آنجایی که در الجزیره همواره در مورد استفاده از نرم‌افزار متن‌باز و نرم‌افزار مالکیتی بحث و گفت‌وگو وجود داشته، می‌توانیم با بررسی مورد الجزیره به عنوان یک مثال خوب، درس‌های مفیدی در رابطه با معضلاتی که با استفاده از یک سیستم متن‌باز در اتاق خبری (یا هر ارگان دیگری) با آن‌ها روبرو می‌شویم یاد بگیریم.
۱. متن‌باز همیشه به خوبی توسط یک اتاق خبری درک نمی‌شود
معید احمد یکی از سرپرستان در شبکه خبری توضبح می‌دهد: "متن‌باز معمولا مترادف با «قابل هک شدن» در نظر گرفته می‌شه». در الجزیره، هک شدن یکی از بزرگترین نگرانی‌هاست. سوریه به صورت مداوم به سرورهای الجزیره حمله می‌کند. به غیراز آن‌ها هم تعداد زیادی کشور و افرادی هستند که مایل به افشای اخبار الجزیره هستند. اما احمد توضیح می‌دهد:" متن‌باز قابل تحسینه.... اگر با خیلی‌های دیگه صحبت کنید به نظرشان ویندوز به هیچ عنوان امن نیست". احمد و دیگر افراد عنوان کردند که ویندوز سابقه بدی در زمینه امنیت دارد. متن‌باز از سوی دیگر از آنجایی که هزاران چشم در حال پایش و اصلاح آن هستند امنیت بالایی دارد.
طرفداران متن‌باز با یک سوء تفاهم و کژفهمی دیگر هم مواجه هستند: متن‌باز با عدم نیاز به کار بر روی پروژه و بی‌نیازی به نگهداری آن یکسان در نظر گرفته می‌شود که منجر به عدم تامین بودجه کافی سرمایه‌گزاری برای نگهداری و پشتیبانی از آن منجر می‌شود.
دیک اولسون، سرپرست (و تنها) توسعه‌دهنده دروپال در الجزیره، اصل ریچارد استالمن رو به من یادآوری کرد: "رایگان مثل یک نطق، نه مثل یک نوشیدنی" اگرچه برای تهییه نرم‌افزار رایگان نباید هزینه‌ای پرداخت شود اما یک نفر باید آن را نصب و از آن نگهداری کند.
در نتیجه سوال این است که آیا یک اتاق خبری هزینه‌های لازم برای متن‌باز رو متقبل میشوند و اینکه آیا یک سیستم مدیریت محتوای متن‌باز، مزیت مهمتر و بهتری نسبت به یک نرم‌افزار مالکیتی دارد. همانطور که اولسون و احمد گفتند، هزینه‌ی هر دو نوع سیستم ممکن است یکسان باشد، اما مزیت‌های دسترسی به انجمن توسعه‌دهندگان سیستم‌های متن‌باز، اون‌ها رو برای استفاده از سیستم متن‌باز مشتاق کرد. با وجود طرفداران متن‌باز در الجزیره به نظر نمیومد کل سایت در آینده نزدیک به سیستم متن‌باز منتقل شود.
2. نرم‌افزارهای مالکیتی به خوبی در اتاق‌های خبری تثبیت شده‌اند
در الجزیره-انگلیس، برنامه‌نویسان و توسعه دهندگان استخدامی الجزیره، سیستم مدیریت خود رو نوشته‌اند که یک نرم‌افزار مالکیتی است و برای بیش از نیم دهه است که آن را مطابق نیازهای الجزیره تغییر می‌دهند و نقص‌های آن را رفع می‌کنند. این افراد، توسعه‌دهندگان متخصص الجزیره هستند که با هر خط از کد این سیستم آشنا هستند و تمامی نقص‌ها و باگ‌های اون رو می‌شناسند (یک نکته مثبت در زمینه امنیتی). اون‌ها یک عقیده دارند: «اگر خراب نیست، درستش نکن». و اگر خرابه، این افراد (تقریبا می‌شه گفت همه‌ی توسعه‌دهندگان نرم‌افزاری الجزیره) دقیقا میدونن چجوری درستش کنند. وقتی "نیکی"[2] مصاحبه کننده ما با بعضی از اون‌ها صحبت می‌کرد، اون‌ها در مقابل استفاده از یک سیستم متن‌باز در اتاق خبری مقاومت می‌کردند و مخالف این ایده بودند.
یک توسعه‌دهنده ارشد -که برای حفظ شغلش نمی‌خواست اسمش فاش بشه- برای ما توضیح داد: برای توسعه‌دهندگان الجزیره معنی متن باز یک چیز است: «طراحی و توسعه رو به انجمن توسعه‌دهندگانی واگذار کن که اون‌ها برای تو تصمیم می‌‌گیرند یک چیز رو چه وقت و چجوری دوست دارند بسازند».
یک تیم هشت یا نه نفره در الجزیره بودند که سیستم مدیریت محتوا رو از پایه طراحی و ایجاد کرده بودند. اون‌ها به سیستم خودشون علاقه و وابستگی بیشتری داشتند و فکر می‌کردند چیزی که ساخته‌اند بیشتر جوابگوی نیازهای یک اتاق خبریست.
تغییر سیستم مدیریت محتوا برای یک اتاق خبری، چه یک سیستم بهتر چه بدتر، یک تغییر اساسی و بزرگ محسوب می‌شه. و کسانی که سرپرست و مدیر جوانب فنی این تغییر به حساب می‌آمدند، علاقه خیلی کمی به اون نشون می‌دادند
ادامه دارد...
برگرفته از niemanlab با کمی تغییر
[1] Knight-Mozilla News Technology
[2]
کوشا جان عالی بود. قسمت دومش
نوشته شده توسط @author_name در @date
کوشا جان عالی بود. قسمت دومش
کوشا جان عالی بود. قسمت دومش رو زود بنویس